गरोदरपणात, बाळंतपणाच्या सुरुवातीला घ्यावयाची काळजी

‘फॉलिक असिड’ हे गर्भावस्थेत आईसाठी महत्त्वाचे जीवनसत्त्व पूरक मानले जाते. गर्भावस्थेतील महत्त्वाच्या गोष्टींपैकी एक म्हणजे फॉलिक असिडचा शरीराला लवकरात लवकर पुरवठा वाढवणे. गर्भधारणेच्या बारा आठवड्यांपर्यंत फॉलिक असिड शरीरात जाणे आवश्यक असते. साधारणपणे दिवसाला ४०० मायक्रोग्रॅमचा एक डोस घेण्याची शिफारस डॉक्टर करतात. फॉलिक अँसिडच्या सेवनाने बाळाचा मेंदू, पाठीचा कणा या जन्मदोषांच्या घटना कमी झालेल्या दिसून आल्या आहेत. जर तुम्हाला काही व्याधी किंवा शारीरिक त्रास असेल उदा. अपस्मार, मधुमेह, लठ्ठपणा यांसारखे काही त्रास असतील तर हा डोस ५ मायक्रोग्रॅम इतकाच देण्याची शिफारस केली जाते. आपल्या शारीरिक क्षमतेनुसार फॉलिक असिडचे प्रमाण आणि वारंवारता याविषयी जाणून घेण्यासाठी आपल्या प्रसुति किंवा स्रीरोग तज्ज्ञांशी चर्चा करून सल्ला अवश्य घ्या.

गर्भवती स्रीच्या असकस किंवा अनियमित आहारामुळे कमी वजनाचे बाळ जन्माला येण्याची भीती असते. पौष्टिक आहार आणि आईच्या योग्य जन्माला येणारे बाळही सुदृढ असण्याची शक्यता वाढते. गर्भावस्थेत आईचे साधारण १० ते १६ किलो वजन वाढणे चांगले मानले जाते. वजन वाढवण्यासाठी आपण अतिरिक्त प्रमाणात पौष्टिक आहाराचे सेवन करायला हवे. पौष्टिक, संतुलित आहारामध्ये प्रथिनेयुक्त पदार्थ, दुग्धजन्य पदार्थ हे कॅल्शिअमचा पुरवठा करतात. तसेच स्टार्चयुक्त पदार्थ आणि भरपूर फळभाज्यांचाही समावेश आहारात करायला हवा. यातून आवश्यक जीवनसत्त्वे आणि फायबर म्हणजे तंतूजन्य पदार्थांचा शरीराला पुरवठा होईल. तसेच साखरेचे प्रमाण आणि मीठाचे प्रमाण अधिक असलेले पदार्थ खाणे टाळा. कमी शिजवलेले मांस आणि अंडी, मऊ चीज, कच्चे मासे, शेलफिश आणि पाश्चराइज्ड् दूध या सर्व गोष्टी आहारात घेणे टाळावे. गर्भावस्थेवर प्रतिकुल परिणाम करणारे असे अनेक अन्नघटकदेखील आहेत. आपल्याला आवश्यक असलेल्या अन्नाचा प्रकार आणि त्याचे आहारातील प्रमाण याबद्दल अधिक सल्ल्यासाठी स्रीरोग तज्ज्ञांचा सल्ला घ्या. संतुलित आहाराचे सेवन करणे हे निरोगी गर्भावस्थेसाठी महत्त्वाचे आहे. त्यामुळे आपल्या आहाराकडे या काळात विशेष लक्ष द्या.

गर्भावस्थेच्या सुरुवातीच्या काळात बाळाची होणारी वाढ, गर्भवेष्टन आणि इतर शारीरिक बदलांमुळे शरीरात विविध प्रकारच्या ग्रंथीसत्व (हार्मोन)ची निर्मिती होऊन ते शरीरात मोकळे होऊ लागतात. यामुळे आईच्या हृदय, फुफ्फुसे आणि मुत्रपिंडात बदल घडवून आणणाऱ्या घटनांचे सत्र सुरू होते. यामुळे फुफ्फुस किंवा हृदयावर याचा परिणाम होऊन उच्च रक्तदाबाचा त्रास जाणवू शकतो. एखादा जुनाट मातृरोग गर्भाच्या वाढीवर विपरित परिणाम करू शकतो. गर्भधारणेपूर्वी तुम्ही तुमच्या डॉक्टरांशी यावर चर्चा करून सल्ला घेतला असेल. परंतु, कधीकधी गर्भधारणेनंतर गोष्टी बिघडू शकतात. तुम्हाला असा काही त्रास जाणवत असेल तर डॉक्टरांना भेटून त्यांना आपली समस्या सांगा. डॉक्टर यावर उपाय देऊन ही समस्या दूर करण्याचा प्रयत्न करतील आणि निरोगी गर्भावस्थेसाठी मदत करतील.

गर्भावस्थेत आपल्या जोडीदारासोबत शारीरिक संबंध ठेवण्यास काही हरकत नाही. गर्भावस्थेत लैंगिक संबंध ठेवण्यावर कोणतेही निर्बंध नाहीत तसेच गरोदरपणात लैंगिक संबंध ठेवल्यास बाळाला इजादेखील होत नाही. अँम्निओटिक सॅक म्हणजे भ्रृणाभोवतीची थैली आणि गर्भाशयाचे मजबूत स्नायू बाळाला सुरक्षित ठेवतात. तसेच गर्भाशय ग्रीवा म्हणजेच गर्भाशयाचा खालच्या भागातील चिकट स्राव संसर्गापासून बचाव करण्यास मदत करतो. तसेच तुमच्या गर्भधारणेत किंवा प्रसुतिमध्ये काही गुंतागुंत किंवा जोखमीचे कारण नसेल, तुम्हाला काही त्रास नसेल तर लैंगिक संबंधांनंतर प्रसुतिवेदना किंवा गर्भपात होण्याचा धोका नसतो. काही स्रिया मळमळ, उलट्या, स्तन दुखणे यासारख्या गर्भधारणेच्या लक्षणांचा अनुभव घेत असतात. त्यामुळे त्यांचे सेक्स ड्राइव्ह म्हणजे लैंगिक संबंध ठेवण्याची इच्छा कमी होते. तसेच ग्रंथीसत्व (हार्मोन)मधील बदलांमुळे काहींना लैंगिक संबंध ठेवण्याची इच्छा वाटू शकते. या दोन्हीही परिस्थिती सामान्य असून यात काळजी करण्याची गरज नाही. लक्षात ठेवा या काळात लैंगिक संबंधांपेक्षा शारीरिक जवळीक जास्त गरजेची आहे. तुम्हाला लैंगिक संबंध ठेवण्याची इच्छा नसेल किंवा तुमच्या डॉक्टरने तसे न करण्याचा सल्ला दिला असेल तर, तुम्ही मिठी मारणे, चुंबन घेणे आणि एकमेकांची काळजी घेणे या गोष्टी करू शकता. काहीवेळा अशीही परिस्थिती निर्माण होते की, तुमचे लैंगिक जीवन क्रियाशील होऊ शकते किंवा संपूर्ण गर्भावस्थेत तुम्ही लैंगिक संबंधदेखील पूर्णपणे टाळू शकता. गर्भावस्थेत लैंगिक जीवनाबद्दल काही प्रश्न किंवा शंका असल्यास त्या आपल्या डॉक्टरांना विचारायला संकोच करू नका. जर लैंगिक संबंधांदरम्यान किंवा नंतर कळ येत असेल आणि काही काळापर्यंत हा त्रास होत असेल तर आपल्या डॉक्टरांना याविषयी माहिती द्या. तसेच लैंगिक संबंधानंतर वेदना किंवा रक्तस्राव होत असेल तर ताबडतोब डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. आरामदायी आणि सुरक्षित संबंध ठेवा. जर काही अस्वस्थ वाटत असेल तर आपल्या जोडीदारालाही त्वरित त्याविषयी कळवा.